دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نامه‌ی هشتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
سواد رقمی است که مرحوم شمس‌المعالی نوشته چون از روزی که قادر بی‌چون و حاکم حُکمِ: کن‌فیکون (۱)، دیباچهٔ کتاب دارایی جهان را به نام نامی شهریار تاجدار موشّح (۲) ساخته و افسر فرمانروایی کیهان را به تارک (۳) مبارک پادشاه صاحب قِران مطرّز (۴) داشته دانشوران جهان را شهدِ نشاط در کام و صهبایِ (۵) مراد در جام است ما نیز به جهت تکثیر دعاگویان و توفیر (۶) شکرگزاران این دولت قوی مکنت و سلامتی ذاتِ اقدس و وجودِ مقدس، همت بر ترفیهِ...

شرح احوال و زندگانی ارشدالدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ارشدالدین نیریزی(ابوالحسن علی بن محمد بن علی) »
      على بن محمد بن على نیریزى، ملّقب به ارشدالدین و مکنى به ابوالفضل، محدث، فقیه، مفسر، خطیب و امام مسجد جامع عتیق شیراز در سده 6 و اوایل سده 7 ه . ق.      در برخى منابع به اشتباه نام او را محمد و نام پدرش را على ذکر کرده ‏اند . در کتابِ تحفه ‏العرفان فى ذکر سید الاقطاب روزبهان، به او نسبت «تبریزى» داده شده  که تصحیف «نیریزى» است.      از آنجا که ارشدالدین، مدتها امامت مسجد...

چند غزل تازه از ساکت نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نی‌ریز در روزگار قاجاری، شاعران چندی را در دامان خود پرورانده است؛ سید نعیم با نام شعری «سحاب»، سید اشرف با نام شعری «شهاب»، محمد جعفر فرزند محمدباقربا تخلّص «شعله»، و میرزا ابراهیم متخلص به ساکت در شمار ستارگان ادب نی‌ریزِ عهدِ قاجارند. بیشترینهٔ شاعران نی‌ریزِ عهدِ قاجار، به گواهی  گفتارهای تذکره نویسان، دارای دیوان بوده‌اند؛ اما دریغا که امروزین روز، آن دیوان‌ها یا از بین رفته‌اند و یا به‌احتمال اندک، در موزه‌ها و کتابخانه‌های کشور، غبار فراموشی بر...

متن و شرح مسمط بهاریه در مدح امام زمان (عج)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
این نوشته، بخش چهارم از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.       ... برای آشنایی خوانندگان با نمونه‌ای از سروده‌های شهاب و نشان دادن چیرگی او در امر شاعری،...

شرح احوال و زندگانى سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
     سید قطب ‏الدین در نیریز ولادت یافت. تاریخ تولد او به طور دقیق دانسته نیست، امّا با توجه به مطالبى که در برخى از آثارش آمده است، ولادت او را در آغاز سده دوازدهم، یعنى در 1100 ه . ق. حدس زده‏اند. او در مقدمه ترجمه غزل عطار و مقدمه قصیده عشقیه، در سبب ترجمه غزل عطّار و سرودن قصیده عشقیه گفته است: «لقد سمعت فى ریعان الشباب منذ قرن غزلاً من منظومات العارف الرّبانى و العالم...

نگاهی به زندگی شمس المعالی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) »
این نوشته، بخش نخست از مقالهٔ "زندگینامه و منشآت میرزا اسحاق شمس‌المعالی نی‌ریزی" به قلم دکتر مختار کمیلی است. بخش‌های دیگر را که به متن و شرح منشآت (= نوشتجات منشیانه، مجموعهٔ نامه‌ها) شمس‌المعالی اختصاص دارد در بخش منشآت بیابید. دیباچه یکی از شاعران و نویسندگان نی‌ریز در دورهٔ قاجاری، میرزا اسحاق شمس‌المعالی نی‌ریزی است که دربارهٔ زندگی و آثارش مقالات اندکی نوشته شده است. زنده‌یاد مرحوم سازگار در تذکرهٔ خود که نخستین یادنامهٔ فرزانگان نی‌ریزش توان خواند، کوتاه و مختصر از خورشید آسمان بزرگی‌ها...

خسرو و شیرینِ شعله ی نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است."   پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....

زندگی‌نامه درویش طریقی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » درویش طریقی »
 زندگانی مردم ایران از دیرباز، از هنگامی که زردشت گات‌ها را سرود و در دوره‌ی اسلامی از  روزگارانی که رودکی، پدر  شعر فارسی دری، چکامه ساخت و چنگ نواخت تا امروزین‌روز، به شعر و ترانه آمیخته است به گونه‌ای که می‌توان گفت شعر و ترانه‌سرایی، سنّت فرهنگی ماست. اگر دفتر زندگی مردم این مرز و بومِ نجیب را برگ بزنیم، می‌بینیم که بیشترینه‌ی مردم ما در درازنای زندگی خود، کم و بیش سرودن را آزمون و تجربه کرده‌اند. میزان و...

شرح حال شعله نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » شرح احوال و زندگانی شعله نیریزی »
     على‌‌رغم اینکه شعله نیریزى در سده 13 و ا وایل سده 14 ه . ق. مى‌‌زیسته،  اما دانسته‌‌هاى ما درباره زندگانى وى اندک و مبتنى است بر گزارشها و اطلاعاتى که برخى از تذکره نویسان فارس به دست داده‌‌اند.      محمدحسین شعاع الملک شیرازى در تذکره شعاعیه ؛ شیخ محمد مفید شیرازى متخلص به داور در تذکره مرآت الفصاحه  و احمد دیوان بیگى شیرازى در حدیقه‌‌الشعرا  به شرح احوال وى پرداخته و اشعارى نیز از او نقل کرده‌‌اند....

نامه‌ی هفتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ ‌الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعه‌ی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینه‌ی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...